Μορφές οργάνωσης και δράσης μέσα από το παράδειγμα του blé και η κυκλοφορία των εμπειριών αγώνων.
Λίγα λόγια για το χρονικό του αγώνα
Τον Μάρτη έρχονται σε επαφή 4 απολυμένοι και μια εργαζόμενη σε επίσχεση με το Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων ενημερώνοντας μας αφενός για την κατάσταση τους και για τις εργασιακές συνθήκες στο κατάστημα ( μηδαμινά ρεπό, εργασία εκ περιτροπής, εξαντλητικά ωράρια, απλήρωτες υπερωρίες και Κυριακές και βέβαια για μη κανονική καταβολή του μισθού των εργαζομένων από το Μάη του 2011) και αφετέρου για την διάθεση τους να κινηθούν ενάντια στην εργοδοσία των blé με σκοπο να διεκδικήσουν εκτος απο τα δεδουλευμενα τους και τις αποζημιωσεις, τις υπερωριες τα κυριακατικα κτλ.
Το σωματείο επιλέγει να στηρίξει τον αγώνα τους και πραγματοποιείται μια πρώτη παρέμβαση στο κατάστημα της Εγνατίας, καθώς και την επόμενη μέρα στο κατάστημα της Αγ. Σοφίας.
Το αφεντικό καλεί όλους τους εργαζόμενους των τεσσάρων καταστημάτων του σε συνάντηση, ζητώντας τους να υπογράψουν ένα έγγραφο στο οποίο αναγνωρίζουν την οικονομική δυσχέρεια του εργοδότη, αποδέχονται την καταβολή του 50% του μισθού τους και το υπόλοιπο συμφωνείται να καταβληθεί ως τέλος του έτους δίνοντας ως εγγύηση συναλλαγματικές με αυτά τα ποσά. Παράλληλα προσυπογράφουν ένα κείμενο, το οποίο πρόκειται να βγει ως ο δημόσιος λόγος των “πραγματικών” εργαζομένων στα blé και στο οποίο δηλώνουν πως πληρώνονται κανονικά και πως οι απολυμένοι είναι υποκινούμενοι από κάποιον εξωτερικό παράγοντα/ανταγωνιστή .
Στη συνέχεια αποφασίστηκε η δημιουργία Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης , ενώ την ίδια εβδομάδα επιδίδεται εξώδικη δήλωση επίσχεσης εργασίας για άλλους 4 εργαζόμενους και συμμετέχει στον αγώνα άλλη μια απολυμένη εργαζόμενη. Στην επομενη παράσταση διαμαρτυρίας της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης στο κατάστημα της Αγ. Σοφίας, κάνουν την εμφάνισή τους μπράβοι έξω από την είσοδο, ενώ στο κατάστημα της Εγνατίας ο υπεύθυνος κλειδώνει τις εισόδους.Και ενώ οι παραστάσεις διαμαρτυρίας συνεχίζονται δυναμικά, ο εργοδότης , απαγορεύει στη λογίστρια να δώσει στους εργαζόμενους τις συμβάσεις τους, οι οποίοι έχουν πάει στο γραφείο της με την υποστήριξη του ΣΣΜ και ζητά αναβολή στο πρώτο ραντεβού της Επιθεώρησης Εργασίας . Μετά από άλλες δύο παραστάσεις φαίνεται φανερά πλέον η ενόχληση του εργοδότη και επιδίδει στους 4 απολυμένους και στο σύζυγο της μιας, ασφαλιστικά μέτρα με ταυτόχρονο αίτημα προσωρινής διαταγής για την επόμενη μέρα. Τα περιοριστικά μέτρα αιτούνταν την απαγόρευση προσέγγισης σε ακτίνα 300μ και την επιβολή προστίμου 5000 ευρώ και 6μηνη κράτηση σε περίπτωση παραβίασης.Τα ασφαλιστικά μέτρα δεν πέρασαν και ορίστηκε τακτική δικάσιμος στις 20 Ιούνη.
Επιπρόσθετα ο Ραφτόπουλος κάνει μήνυση στους απολυμένους και στο σύζυγο της μιας εξ αυτών με την κατηγορία της εξύβρισης και συκοφαντικής δυσφήμισης και διώκονται στα πλαίσια του αυτοφώρου. Αποτέλεσμα η σύλληψη του ενός.
Στις 1 Μάι η πρωτοβουλία αποφασίζει τη συμμετοχή της στήν πορεία με διακριτό μπλογκ επιχειρώντας ταυτόχρονα συμβολικές επιθέσεις και στα 2 καταστήματα του τη στιγμή που περνούσε ολόκληρη η πορεία από μπροστά.
Τις τελευταίες μέρες και μετά από εμφάνιση νέας αφίσας της πρωτοβουλίας, η οποία δήλωνε προγραμματισμένες δράσεις και πορεία,το αφεντικό φαίνεται πως θέλει να κλείσει τα μέτωπα εναντίον του,καταβάλοντας μια δόση δεδουλευμένων στη μια εργαζόμενη σε επίσχεση και δήλωνοντας μέσω δικηγόρων διάθεση για ανάκληση των μηνύσεων και για συμβιβασμό. Εν τέλει γίνεται προφορική συμφωνία μεταξύ των δικηγόρων για καταβολή 35.000 ευρώ συνολικά για τους 5 απολυμένους, η οποία θα επικυρωθεί με ιδιωτικό συμφωνητικό την Τρίτη 15 Μάη, το ποσό αναφέρεται σε αποζημιώσεις, δεδουλευμένα και υπερωρίες. Με την υπογραφή καταβάλλεται στους εργαζόμενους η πρώτη δόση.
Για το συγκεκριμένο αγώνα
Στο συγκεκριμένο αγώνα επιλέχθηκε η δημιουργία πρωτοβουλίας αλληλεγγύης, μια δομή που έχει επιλέχθει και στο παρελθόν σε παρόμοιους εργατικούς αγώνες. Οι λόγοι για τους οποίους δημιουργήθηκε αυτή η πρωτοβουλία είναι αφενός διότι μια τέτοια δομή προσφέρει τη δυνατότητα ανοίγματος στη πόλη, ενώ ταυτόχρονα έχει τη δυνατότητα να συσπειρώσει όλα τα ενδιαφερόμενα υποκείμενα σε ένα συγκεκριμένο εργατικό αγώνα. Μέσα σε αυτή τη διαδικασία επιλέξαμε ως σωματείο να μην έχουμε διακριτό ρόλο και αυτό αποτελεί για εμάς μια πολιτική επιλογή γιατί δεν θεωρούμε τις εαυτές μας ειδήμονες ή εργολάβους των εργατικών αγώνων. Από τη άλλη όμως δεν θα μπορούσαμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι ένα θεσμικό όργανο όπως το σωματείο μπορεί να παρέχει βοηθητικό – υποστηρικτικό ρόλο σε δράσεις μέσα σε χώρους εργασίας.
Επιπλέον το σωματείο αποτελεί έναν πόλο με βάση την εργατική ταυτότητα, ένα σταθερό σημείο συνάντησης στη πόλη, ένα σημείο εκκίνησης και ένα δίκτυο επαφής μετά το τέλος ενός αγώνα. Ο τρόπος δράσης του σωματείου είναι οι συνεχείς παρεμβάσεις στους χώρους εργασίας, τα μοιράσματα στις πιάτσες της πόλης και η σταθερή παρουσία μας τις ημέρες των απεργιών με πορείες, αποκλεισμούς, μικροφωνικές, συντροφικές κουζίνες, με στόχο την απόκτηση κοινών εμπειριών, την δημιουργία κοινότητας, το χτίσιμο σχέσεων στο δρόμο.
Η συγκρότηση της τάξης μέσα στον αγώνα είναι η στιγμή που θα επαναπροσδιοριστούν τα χαρακτηριστικά, ο λόγος και οι πρακτικές ώστε να είναι κοινό κτήμα όλων. Τα όρια και οι βάσεις που μπορεί να έχεις ως σωματείο θα πρέπει να επικοινωνηθούν με τον κόσμο που δεν έχεις ξαναβρεθεί και ίσως να μην έχει ξανά υπάρξει σε ανάλογες οριζόντιες διαδικασίες. Κεκτημένες εμπειρίες πρέπει να εξηγηθούν όχι ως αφηρημένες ιδεολογικές αρχές. Η ισότιμη συμμετοχή, η ανάγκη το υποκείμενο του αγώνα να μπαίνει μπροστά, η απουσία ρόλων και «ειδικών», είναι τα χαρακτηριστικά που δίνουν περιεχόμενο, σάρκα και οστά σε αυτό που ονομάζουμε αδιαμεσολάβητο αγώνα. Αυτές οι εμπειρίες εγγράφονται στο υποκείμενο που συμμετέχει σε έναν αγώνα και θα μεταφερθούν στη συνέχεια σε άλλους χώρους και υποκείμενα.
Αλλά είναι και η στιγμή που διαφορετικές ταυτότητες διαπλέκονται π.χ. της μετανάστριας ή του gay και είναι εκεί που θα ανοίξουν και άλλες συζητήσεις και ίσως έρθουν στην επιφάνεια εκτός από την κοινή μας καταπίεση και κάποιες άλλες που καθόλου κοινές δεν είναι. Συμπεριφορές και έμφυλοι ρόλοι φαντάζουν τόσο στέρεοι από τη στιγμή που έχουν φυσικοποιηθεί. Και ενώ σε μια διαδικασία αγώνα, το ζητούμενο είναι να επαναδιαπραγματεύονται προϋπάρχουσες αντιλήψεις ακόμα και παγιωμένες κοινωνικές κατασκευές, στη πράξη αυτά τα ζητήματα δεν μπαίνουν πάντα δημόσια, περιβάλλονται από αμηχανία και πολλές φορές η ‘έλλειψη χρόνου’ σε κάνει να τα τοποθετείς στο μέλλον ή σε ένα δευτερεύον.
Η κυκλοφορία των αγώνων, όχι μόνο εντός κινήματος αλλά και στις “πιάτσες”, είναι αυτή που θα γεννήσει άλλους, θα σπείρει αντιστάσεις, θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τους επόμενους. Είναι σημαντική η σύνδεση των εργατικών αγώνων με άλλους που κινούνται γύρω από το κομμάτι της αναπαραγωγής διότι μέσα από αυτήν την συνάντηση εμπλουτίζονται τα περιεχόμενα και στήνονται δίκτυα αλληλεγγύης πέρα από τις κατακερματισμένες ταυτότητες που φέρουμε, οι οποίες κατασκευάζονται μέσω των πολλαπλών συστημάτων εξουσίας και αναπαράγονται σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας μας. π.χ. του εργάτη, της φοιτήτριας, του ανέργου, της μετανάστριας, του άεργου.
Επιλέγουμε να μην αντιμετωπίζουμε τους αγώνες με όρους νίκης και ήττας ούτε να τους εγκλωβίζουμε στο στενό πλαίσιο μιας οικονομικής διεκδίκησης αλλά ως μια διαδικασία συγκρότησης της τάξης. Είναι η στιγμή της αμφισβήτησης, η επαναδιαπραγμάτευση της καθημερινότητας και του χρόνου μας, το σαμποτάζ στην κυκλοφορία των εμπορευμάτων, το χτίσιμο σχέσεων, η δημιουργία δομών αλληλοβοήθειας που δημιουργούν ρήγματα και ασυνέχειες στο υπάρχον.
Αλλά δεν είναι μόνο οι μικρές και μεγάλες μας αρνήσεις, οι αγώνες απέναντι στα αφεντικά και σε οτι μας καταπιέζει. Είναι και οι δικές διαρκείς προσπάθειες για τον καθορισμό των αναγκών μας, η δικιά μας κίνηση που θα στήσει μια άλλη καθημερινότητα, όπου οι μεταξύ μας ιεραρχίες θα σπάσουν και οι εξουσίες δεν θα έχουν πια θέση.
Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων Θεσ/νίκης
(και λοιπών εργαζομένων στον κλάδου του επισιτισμού)