Λίγο μυστήρια τα πράγματα τώρα τελευταία για τους εργάτες και τις εργάτριες σ΄αυτήν εδώ τη γωνιά του πλανήτη. Το μεροκάματο δύσκολο και καθυστερημένο, η εργατική νομοθεσία αλλάζει απανωτά, η κουβέντα για τα ένσημα χάνεται σε κάποιο ένδοξο παρελθόν, το να βρείς δουλειά του ποδαριού θεωρείται “μεγάλη τύχη”, κι αν τύχει να είσαι και λίγο πιο σκούρος από τον δίπλα, άστο καλύτερα….
Και τί αντικρύζει όποιος πάει να βρει τους πρωταγωνιστές της ιστορίας; Το αφεντικό του να κλαίγεται ότι δε βγαίνει και γι΄ αυτό τον πατάει στο σβέρκο, τους συναδέλφους του να επιδίδονται σε κανιβαλισμό, και την πολιτική εξουσία να δηλώνει με σαφήνεια ότι θα μας πάρει τα σώβρακα. Κοντά σ’ αυτά, μια απαξιωμένη κουστωδία εργατοπατέρων να επικαλείται ότι “προτάσσει τα στήθια της για το καλό των εργαζόμενων” με κινητοποιήσεις που δεν έχουμε ματαδεί.
Είναι πολλά τα παρακλάδια του κουρελιάσματος αυτού που αποκαλούμε “εργατική νομοθεσία”. Εφαρμόζεται το καθεστώς των επιχειρησιακών συμβάσεων, διευκολύνονται οι απολύσεις, μειώνονται οι αποζημιώσεις και αυξάνονται τα “δοκιμαστικά” διαστήματα, ενώ προβλέπεται ότι οι μισθοί θα μειωθούν έως και 26%. Όλα αυτά έρχονται να προστεθούν στην ήδη δύσκολη κατάσταση. Βέβαια, όχι για όλους και όλες το ίδιο. Οι διαφορετικές κατηγορίες αποδοχών είναι κάτι που πρέπει να περιμένουμε. Κάτι οι φιλικές σχέσεις με την εργοδοσία που όλο και πυκνώνουν γύρω μας, κάτι οι διασυνδέσεις του κάθε εργοδότη με κρατικούς θεσμούς, κάτι το μαγαζί που “έχει έκτακτες δυσκολίες” και θα αναγκαστεί-τι-να-κάνει να σου κόψει κάνα μεροκάματο, όλο και κάποιοι και κάποιες θα βρεθούν λίγο πιο πίσω. Ένα σύστημα πρέπει να λειτουργεί κάπως…
Κι εδώ αρχίζει να γίνεται πιο ξεκάθαρη η κατάσταση. Εμείς οι υποαμειβόμενοι, εμείς που μας κλέβουν τα μισα (ή όλα) τα ένσημα, εμείς που δουλεύουμε αόρατες υπερωρίες, εμείς που αυτοϋποτιμάμε την εργατική μας δύναμη, είμαστε καθαρά και ξάστερα στο στόχαστρο. Σιγά σιγά, καθώς συμπιέζονται οι σχέσεις εργασίας, αλλά και οι κοινωνικές σχέσεις (ρωτήστε τον υπεύθυνο στη δουλειά και τον ιδιοκτήτη σας), ακόμα περισσότεροι εργάτες οδηγούνται στα 3 ευρώ την ώρα, μαύρα. Ή και πιο κάτω, αλλά πιο κάτω αρνούμαστε να δούμε. Πιο κάτω κι αυτή ακόμα η ταυτότητα του εργάτη χάνεται, αλλά όχι για μας – ακόμα. Στο κάτω-κάτω οι ντόπιοι εργάτες και εργάτριες δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε από τις κρατικές (και τις παρακρατικές) δυνάμεις καταστολής και τα μμε που σκορπάνε τρόμο στις ειδήσεις. Ή μήπως έχουμε τελικά;
Το σίγουρο είναι ότι προκοπή από τους συμπαθείς εργατοπατέρες μας δε θα δούμε. Είναι ξεκάθαρο σε κάθε εργάτη ότι οι κρατικοί και κρατικοδίαιτοι θεσμοί συνδικαλισμού και “αντίστασης” είναι πια το δεξί χέρι των αφεντικών μας. Δε μας ενδιαφέρει αν δηλώνουν ότι θα παλέψουν με νύχια και με δόντια απέναντι στους ανάλγητους κυβερνώντες. Εξάλλου οι περισσότεροι από αυτούς τους κυρίους του χρόνου εδώ θα είναι, στο μετερίζι τους, να κραυγάζουν για το ιερό “δίκιο του εργάτη”. Ολοι και όλες ξέρουμε ότι μόνο που τελικά κάνουν είναι να εκτονώνουν την όποια οργή έχει απομείνει σε “διαπραγματεύσεις” και “μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις”, και να εξαργυρώνουν αυτή την εκτόνωση με κάποια θεσούλα στη βουλή ή στο υπ. εργασίας. Κάπου κοντά στο κέντρο νομής της εξουσίας. Μεγαλεία που ζουμε αυτούς τους καιρούς…
Μόνο που εμείς, οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες στον κλάδο του επισιτισμού, καταλαβαίνουμε ότι όλη αυτή η “νέα συνθήκη”, που με κάποιο τρόπο “προέκυψε αναπάντεχα”, απλά νομιμοποιεί και μονιμοποιεί την εργασιακή κατάσταση που βιώναμε και βιώνουμε τόσον καιρό. Η πιάτσα έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά μαύρης εργασίας. Οι κύκλοι εργασίας-ανεργίας, τα ανύπαρκτα επιδόματα και νυχτερινά, οι τσαμπουκάδες και οι απειλές από τους ανευθυνοϋπεύθυνους, τα απλήρωτα “δοκιμαστικά” είναι περίπου δεδομένα. Τα αφεντικά μας δεν περίμεναν “την κρίση” και “τα μέτρα” για να μας τα φορέσουν στο κεφάλι. Ας πούμε καλύτερα ότι η τωρινή κατάσταση τους βολεύει λίγο παραπάνω.. Τους βολεύει να κουνάνε τον πέλεκυ της ανεργίας απειλητικά και να μας κόβουν τα πόδια. Τους βολεύει να κρυφοδείχνουν προς τη μεριά των μεταναστών εργατών και να μας διαχωρίζουν. Τους βολεύει τέλος, να βολοδέρνουμε μόνοι μας σαν τα πρόβατα, περιμένοντας κάποιον ήρωα εκπρόσωπο να “διαπραγματευτεί” για πάρτη μας.
Τί δεν τους βολεύει; Γιατί αυτή την ερώτηση, την ερώτηση που πέφτει μόνο σε μας να απαντήσουμε, την έχουμε ξεχάσει στα αζήτητα; Γιατί αφήνουμε άλλους να απαντούν αντί για μας; Κι όμως, τους δρόμους τους ξέρουμε. Η οργάνωση μέσα κι έξω απ΄τη δουλειά φοβίζει. Η μη υποταγή στις παράλογες προσταγές ενοχλεί. Η διεκδίκηση ενσήμων και δικαιωμάτων εξοργίζει. Η αλληλεγγύη στους μετανάστες, συναδέλφους και μη, προκαλεί ανησυχία. Οι πολλοί άνεργοι μαζί στο δρόμο τρομάζουν μηχανισμούς και συνειδήσεις που κοιμούνται.
Ας μη γελιόμαστε όμως. Ο υποδειγματικός εκβιασμός που ζούμε τελευταία σαν εργάτες και εργάτριες δεν είναι μόνο οικονομικός. Πρώτα και κύρια είναι πολιτικός, και έρχεται να γεμίσει το κενό της εργατικής οργάνωσης. Κάθε αφεντικό και κάθε πολιτική εξουσία ποντάρει στην απραξία και τον ατομισμό μας. Την επόμενη φορά που θα μας σερβίρουν κάποιο καινούριο “προνόμιο” στη δουλειά, από κάποιον που δουλεύει δίπλα μας το πήρανε. Την επόμενη φορά που θα διεκδικήσουμε μόνοι μας, κάποιον ή κάποια αφήσαμε πίσω. Την επόμενη φορά που θα απεργήσουμε και το μαγαζί θα δουλεύει ρολόι, κάποια κουβεντούλα δεν έχουμε κάνει με συναδέλφους μας.
Στον κλάδο μας βέβαια, η απόφαση να απεργήσουμε μπορεί να μας βρει αγκαλιά με την απόλυση, ή στην «καλύτερη» το αφεντικό να «χώσει» κάποιον άλλο συνάδελφο στη θέση μας και να μας την «φυλάει» για ανύποπτο χρόνο. Καταστρατηγείται έτσι αυτό το δικαίωμα με απειλές και ψυχολογικό πόλεμο. Κατανοούμε έτσι την σχιζοφρενική συνθήκη που επικρατεί στον κλάδο μας, και επομένως την δυσκολία σε πάρα πολλές περιπτώσεις να απεργήσουμε. Ταυτόχρονα μας προκαλεί αηδία και προβληματισμό ότι σε γενικές απεργίες, ελάχιστες επιχειρήσεις του κλάδου κλείνουν και το χειρότερο είναι ότι πολλά μαγαζιά επωφελούνται από την απεργία και εξυπηρετούν άλλους απεργούς γεμίζοντας τα ταμεία τους.
Ούτως ή άλλως, η απεργία για μας είναι ένα κύριο μέσο πίεσης προς τους εργοδότες και σήμα για από τα κάτω οργάνωση προς την κοινωνία. Ξέρουμε ότι έστω και μια μέρα παύσης εργασιών δημιουργεί προβλήματα στην ομαλή λειτουργία της επιχείρησης – και της δικιάς μας – και γι΄αυτό της δίνουμε μεγάλη βαρύτητα. Προσπαθούμε και επιδιώκουμε το σταμάτημα, το μπλοκάρισμα, είτε της παραγωγής είτε της υπηρεσίας που παρέχουμε σε αφεντικά και πελάτες. Είναι το κυριο όπλο μας, να αρνηθούμε να πουλήσουμε για μια μέρα την υποτιμημένη εργασία μας.
Στο Σωματείο προτείνουμε τον αγώνα. Τη συνεχή πίεση των ορίων, και τη δημιουργία σχέσεων κρούσης, όπου και όπως μπορούμε. Να οργανωθούμε με συναδέλφους στα κρυφά στη δουλειά ή στα φανερά στις απεργίες και στα σωματεία. Στη μόνη πραγματική βάση, αυτή των αναγκών μας. Με ανθρώπους που τραβάμε το ίδιο λούκι, μπορούμε να δώσουμε στους εργοδότες να καταλάβουν πως οι μέρες της αφθονίας τους τελειώνουν, γιατί είναι αποτέλεσμα των χρόνων καταπίεσής μας. Στόχος μας είναι να αναζητήσουμε τους δρόμους εκείνους που θα παρακάμπτουν τους διαμεσολαβητές των αγώνων, και να βρούμε τους χώρους όπου από κοινού οι εργαζόμενοι θα αναζητούν τις λύσεις στα προβλήματά τους και θα πιέσουν για να πάρουν πίσω κάποια κομμάτια από τη ζωή που τους – μας κλέβουν.
Δεν καταλαβαίνουμε τους εαυτούς μας σαν τρεχαντήρια και εκπροσώπους άλλων. Συγκροτούμαστε συλλογικά και ισότιμα γιατί είναι ανάγκη μας, όχι για να μοιράζονται διευκολύνσεις, δουλίτσες και τα λοιπά, ούτε για να τραβάμε από το χεράκι συναδέλφους επειδή “ξέρουμε καλύτερα”. Είμαστε και θα είμαστε ενάντια στη λογική και πρακτική της ανάθεσης και της εκπροσώπησης γιατί κανένας δεν μπορεί να αποφασίζει για τη ζωή μας αντί για εμάς. Κανείς δεν μπορεί να αναλάβει ρόλο «διεκπεραιωτή» και να αγωνιστεί για τους εργαζόμενους χωρίς αυτούς.
Το Σωματείο καλεί τους εργαζόμενους του κλάδου του επισιτισμού στη Γενική Απεργία στις 23 Φλεβάρη. Έχουμε σαν εργάτες και εργάτριες λίγες ευκαιρίες να τρίξουμε τα δόντια στα αφεντικά μας. Έχουμε λίγες ευκαιρίες να βγούμε από την αλυσίδα παραγωγής – υπηρεσιών – κατανάλωσης και να σαμποτάρουμε τα μαγαζιά που μένουν ανοιχτά τη μέρα της απεργίας. Καιρός να αρχίσουμε να εκμεταλλευόμαστε αυτές τις ευκαιρίες και να μετατρέπουμε τις απεργίες από επετειακές άνευρες εκδηλώσεις σε ημέρες πίεσης και αντιστροφής των όρων.
Επειδή στις 23 Φλεβάρη το βράδυ έχει ακόμα απεργία, η κινητοποίησή μας δε σταματάει μετά την πορεία. Η παρέμβαση στους χώρους εργασίας είναι κύρια επιλογή μας. Στις 8 το απόγευμα ψάχνουμε τους συναδέλφους στη Συγγρού, με μικροφωνική, μοίρασμα, κουβέντα. Θυμίζουμε στους πελάτες – καταναλωτές των μαγαζιών ότι με τη δική τους παρουσία και χρήματα τα αφεντικά μας θησαυρίζουν στις απεργιακές ημέρες.
Σωματείο Σερβιτόρων Μαγείρων (και λοιπών εργαζομένων στον κλάδου του επισιτισμού)
Θεσ/νίκης